|
Jak już tytuł podpowiada, biblioterapia to nie tylko czytanie, ale również praca twórcza nad własnym tekstem. Pisanie opowiadań, listów, notatek etc. to zarówno jedno z zadań na egzaminie 8-klasisty czy też maturze, ale co więcej jest to źródło do poznania swoich uczniów lub własnego dziecka. Dzieje się tak ponieważ w każdą formę pracy twórczej wkładamy cząstkę siebie, każda nasza praca to część naszej historii, naszych przeżyć. Zatem przejdźmy już do konkretów - jak wykorzystać biblioterapię i pisanie na zajęciach?
Jeśli znasz się trochę na obróbce fotografii wiesz dobrze, że są liczne aplikacje, które pomagają upiększyć zdjęcie. Aplikacje te używa się aby dodać napis, obrazek, poprawić barwy, wyostrzyć obraz ale też i co najważniejsze można zrobić obrazek czarno biały. Tak jak i ja to zrobiłam poniżej.
Kolejnym etapem będzie zastanowienie się dlaczego ta postać jest tutaj? Powiedz uczniom, że zanim ta postać się tu znalazła to trzymała w ręku list. Poproś uczniów aby zastanowili się kim był adresat tego listu i co w nim napisał? Po krótkiej burzy mózgów rozdaj uczniom po kartce papieru, na której zapiszą już stworzony przez siebie gotowy list. Dla lepszego "wejścia" w tę historię możesz zamiast zwykłej kartki wydrukować szablon takiego listu. W załączniku przedstawiam Ci moją propozycję takiej kartki:
Następnie weź przygotowane wcześniej koperty. Włóż każdy list do oddzielnej koperty i poproś uczniów o wylosowanie listu (jeśli grupa trafiła na swój list niech wylosują kolejny). Mając już list przed sobą poproś uczniów o odpisanie na niego. Możesz pozostać nadal przy formie listu lub zaproponować tym razem napisanie krótkiej notatki. Na koniec grupy znowu czytają swoje prace. Po stworzonej historii, poproś uczniów o stworzenie tytułu dla swoich obrazków. Następnie wszyscy otwórzcie podręcznika na str. 37 i sprawdzenie, kto był najbliższy oryginalnego tytułu "Beyond Belief". Jak widzisz przy jednym zdjęciu ćwiczyliśmy 3 egzaminacyjne formy pisemne: opis, list oraz notatkę. Tę samą pracę możesz wykonać ze swoim dzieckiem w domu. Czy wiesz jak ono by zakończyło tę historię? Zobacz czym może zaskoczyć Cię własne dziecko. ;)
0 Comments
Dopiero po wstępnej analizie możesz zacząć szukać odpowiedniej książki. Zanim ją jednak wykorzystasz musisz ją sam przeczytać, poszukać w niej wątków, które będę się łączyły z tematem, który chcesz poruszyć na swoich zajęciach.
"Zadania i zastosowania biblioterapii są różnorodne, mieszczą się jednakże w funkcjach, jakie może spełniać książka: –– pokazuje, że czytelnik nie jest pierwszym ani jedynym człowiekiem, który ma problem; –– pozwala czytelnikowi dostrzec, że istnieje więcej niż jedno rozwiązanie jego problemu; –– pomaga zrozumieć motywy postępowania ludzi, nie wyłączając siebie samego, uwikłanych w szczególne sytuacje; –– pomaga dostrzec wartość zawartą w ludzkim doświadczeniu; –– pokazuje czytelnikowi, co jest niezbędne dla rozwiązania jego problemu; –– zachęca czytelnika do realistycznego spojrzenia na swoją sytuację." "Podstawy współczesnej biblioterapii" Wiktor Czernianin i inni, 2017, s. 21 Jedną z form biblioterapii jest BAJKOTERAPIA i w tym kierunku podążę ze swoimi propozycjami.
Po każdej stronie zadaj pytania związane z historią. Po pierwszej stornie tej książki możesz zapytać, dlaczego zły charakter został przedstawiony jako mysz? Czy dzieci lubią myszy? Z czym im się ono kojarzy. Po przeczytaniu jego opisu jeszcze raz poproś o narysowanie tej postaci. Możesz również zapytać dzieci aby zastanowiły się i powiedziały dlaczego według nich ta mysz jest złą, dlaczego ona kradnie. Bardzo często, choć nie zawsze uczniowie będą podawali przyczyny, z którymi sami się zetknęli, doświadczyli lub gdzieś widzieli. Jest to zatem krok do poznania uczniów lepiej.
Jak widzisz podczas czytania książki można użyć wiele metod jak na przykład: pogadanka, rysunek, drama, etc. Podczas czytania angielskiej książki możesz również prosić uczniów o jej przetłumaczenie, co będzie dobrym ćwiczeniem przed czekających na nich egzaminem ósmo-klasisty. Na koniec książki dowiadujemy się, że szczur dostał nauczkę za swoje złe uczynki i teraz pracuje w cukierni i zamiata tam podłogi. Znajdziemy również informację o ulubionych ciasteczkach szczura i przepis na nie. Warto wspólnie przygotować takie ciasteczka. Wiem z doświadczenia, że można to również zrobić w szkole. Panie w kuchni bywają bardzo miłe i pomocne :) Będziesz miał cudowne zakończenie, gdy wspólnie usiądziesz z uczniami, jedząc ciasteczka i zastanawiając się nad losem szczurka.
Możesz również zaproponować koło czytelnie dla swoich uczniów, ale przede wszystkim zachęcam do wspólnego czytania z własnym dzieckiem :) Budowanie relacji, mówienie o swoich uczuciach i przeżyciach - tego nam cały czas brakuje, a może bardziej brakuje nam na to czasu? W każdym razie jest to aspekt bardzo ważny, który należy pielęgnować. Inne propozycje książek anglojęzycznych: Jeśli chodzi o literaturę polską to polecam gorąco wszelkiego typu legendy! Swego czasu udało mi się kupić zestaw 4 książek z legendami po 5 złotych. Warto szukać takich perełek, ponieważ ukryte jest w nich wiele ciekawych wątków.
Pamiętasz swoje książki z dzieciństwa? Do jakich masz sentyment? Które z nich wywarły na ciebie tak ogromne wrażenie, że nadal je pamiętasz? Podziel się swoimi ulubionymi książkami. Od dzieciństwa towarzyszą nam książki, opowiadania oraz bajki, książki edukacyjne wspierające nas w nauce liter, kolorów, po krótkie opowiadania, podręczniki i literaturę piękną.
Ze względu, iż wierzę w moc książek zainteresowałam się BIBLIOTERAPIĄ. "Etymologia wyrazu „biblioterapia” (greckie biblion = książka, a therapeuo = leczę), wskazuje na jego funkcję i treść, tj. oznaczanie zastosowań lektury książek jako środka leczniczego chorych. Wobec powyższego, centralnym pojęciem biblioterapii musi być proces leczniczego oddziaływania literatury, szerzej sztuki słowa, na jej odbiorcę-pacjenta, stymulowany jednak przez biblioterapeutę". ("Podstawy współczesnej biblioterapii" Wiktor Czernianin i inni, 2017, s.15) Mimo, iż przyjmuje się, że biblioterapia jest źródłem leczniczym to nie tylko stosuje się ją w leczeniu chorych. Bo kim tak naprawdę jest osoba chora? Ta co ma raka? Zaburzenia osobowości? Zaburzenia jedzenia? Osoba nieśmiała lub nad wyraz agresywna? Każda osoba, która ma większe lub mniejsze problemy w życiu, a nawet ta, która chce po prostu poznać siebie lepiej może korzystać z biblioterapii.
Zatem powszechnie przyjęta definicja biblioterapii to „użycie wyselekcjonowanych materiałów czytelniczych jako pomocy terapeutycznej w medycynie i psychiatrii, także poradnictwo w rozwiązywaniu problemów osobistych przez ukierunkowane czytanie”. (W.Szulc, Kulturoterapia. Wykorzystanie sztuki i działalności kulturalno- -oświatowej w lecznictwie, 1994, s. 32) Wyselekcjonowane materiały do pracy, o których mowa powyżej to wszelkiej formy spisanego słowa, a więc mogą to być książki lub jej fragmenty, wiersze, listy, SMSy i inne. Ważne jest aby wspólnie porozmawiać i przeanalizować to co się przeczytało. Gdzie można zatem zastosować biblioterapię?
Aby móc stosować biblioterapię samemu w domu trzeba być świadomym jej walorów ale i niebezpieczeństw. Nie można zostawić dziecko, uczniów w emocjonalnym rozdarciu! Na koniec spotkania, lekcji, w której wykorzystano biblioterapię należy zawsze przeprowadzić jakieś ćwiczenia, które pomogą pozbyć się naładowanych w dziecku, uczniach emocji takich jak smutek, złość, odraza itp. Nigdy nie pozostaw dziecka, ucznia, który ciągle przeżywa trudne emocje, gdyż pozostawiony temu sam może sobie z tym nie poradzić. Co więcej musisz być świadomym treści książki czy opowiadania jakie będziesz czytać z dzieckiem, uczniami. Nie możesz pozwolić aby coś w książce Cię zaskoczyło, ponieważ możesz zbiec z tematu i poruszyć zbyt ciężkie rzeczy dla ucznia, dziecka, na które nie jest jeszcze gotowy. Każdy problem musi być dostosowany do dojrzałości wiekowej jak i emocjonalnej dziecka. Z tego tez powodu, musisz być pewny danego aspektu jaki chcesz poruszyć w klasie. Przygotuj wcześniej pytania wspomagające zrozumienie tekstu i ukierunkowujące do danego tematu jaki chcesz poruszyć.
Biblioterapia jest magicznym narzędziem, które w zależności w jakich rękach się znajduje może dać dobro lub zło. Nie chcę Cię odstraszyć od tej cudownej metody, ale tylko uświadomić jej niebezpieczeństwa. Sama jestem po 5-letnich studiach z arteterapii, przeżywałam tam różne emocje podczas wielu ćwiczeń i wiem jak takie zajęcia mogą się skończyć. Były zajęcia, po których wychodziłam pełna energii, pewna że mogę osiągnąć rzeczy wielkie i świat jest po mojej stronie. Ale zdarzyło się też, że mój wykładowca nie zakończył zajęć odpowiednio i pół grupy, w tym i ja wyszłam rozgoryczona. Sama czułam się źle, nie warta niczego i zdołowana, a te uczucia trwały przy mnie parę dni. Dlatego praca takiego biblioterapeuty jest bardzo ważna i musi być w pełni świadoma. Oczywiście nie przygotujesz się perfekcyjnie, bo każda grupa jest inna i pojawiają się inne problemy, ale biblioterapeuta musi być na to przygotowany i mieć w zanadrzu pomysły na różne rozwiązania i załagodzenie danej sytuacji. W kolejnym wpisie podzielę się z Tobą swoimi pomysłami na przeprowadzenie takich zajęć w oparciu właśnie o biblioterapię. Zapraszam już dziś! :) Integracja grupy nie zawsze jest łatwa, ponieważ im więcej jej członków tym więcej pojawiających się problemów. Każdy indywidualnie podchodzi do pracy, ma inną wizję pracy i niestety potrzeba wielu kompromisów aby powstała praca, z której każda osoba byłaby zadowolona. Dlatego proponuję podzielić pracę uczniów na pewne etapy, np.: zacząć od grupy większej i pomału przechodzi ku mniejszym albo odwrotnie. W końcu małe zmiany łatwiej jest nam zaakceptować niż od razu te duże.
Przykładowa muzyka:
Rozstaw ławki w jednym ciągu, tak aby każdy miał miejsce dla siebie. Na tych ławkach rozstaw ciąg długiego papieru (mogą to być posklejane ze sobą kartki, lub parę sztuk szarego papieru). Na papierze rozstaw pudełeczka z kredkami lub mazakami. Widok na salę:  Włącz muzykę i poproś uczniów aby narysowali miejsce (pejzaż), w którym chcieliby mieszkać. Uprzedź ich jednak, iż będzie to praca wspólna i w trakcie ćwiczenia będziesz podawał pewien sygnał (może to być dzwoneczek, konkretne słowo, klaśnięcie dłońmi), na ten znak wszyscy będą przesuwali się o jedno miejsce w prawo. Sygnał ten podawaj co 5 minut, tak aby każdy uczeń zdążył być w każdym miejscu. Gdy praca będzie gotowa, powieź ją na ścianie w jednym ciągu tak aby przedstawiało to panoramę waszego miasta. Poproś uczniów aby powiedzieli jak czuli się podczas wykonywania tego ćwiczenia, co im się podobało, co było dla nich trudne (każda wypowiedź powinna zaczyna się od JA, nigdy nie wypowiadamy się w imieniu innej osoby, tylko w swoim). Zapytaj ich co sądzą o stworzonym dziele, pamiętając że mówią oni osobno o swoich spostrzeżeniach i swoich odczuciach, np.:
“Czułem się przytłoczony, następnym razem chciałbym mieć trochę więcej miejsca” - dobrze
“bardzo mi się podobają Ani rysunki, bardzo pięknie maluje” - dobrze Zauważ, że takie komentarze sprzyjają integracji grupy, ponieważ dostrzegamy w tym swoje własne opinie i nikogo nie krytykujemy.
Przeprowadź to ćwiczenie w mniejszych grupach np. 3-4 osobowych. Poproś uczniów aby za pomocą materiałów, które przyniosłeś stworzyli rzeźbę prezentującą "grupę". Dodatkowo niech przygotują opis swojej pracy (co każda rzecz przedstawia i w jaki sposób łączy się ona z grupą) oraz własną definicję grupy. W trakcie pracy włącz cicho muzykę instrumentalną, możesz wykorzystać jedną z podanych powyżej lub wybrać własną. Po prezentacji wszystkich prac znajdźcie części wspólne, porozmawiajcie również o tym co zrobić aby taką grupę utrzymać i zapobiec jej rozpadowi.
Powiedz uczniom, że wspólnie stworzycie herb grupy a powstanie on z odcisków dłoni. Poproś uczniów o wybranie koloru jakiego chcą i za pomocą pędzla posmarowali nią swoją dłoń. Dla uczniów niechcących się pobrudzić przygotuj jednorazowe rękawiczki lateksowe. Włącz muzykę i proś uczniów gdy będą gotowi o odbicie swoich odcisków na brystolu. Następnie porozmawiajcie o tym co obraz ten wam przypomina, w jaki sposób może on łączyć się z waszą grupą, jaki tytuł byście nadali temu obrazowi, jakie odczucia i emocje towarzyszyły wam podczas tworzenia i na koniec pracy? Wariantem lub rozszerzeniem tej pracy może być pomysł ze zdjęcia wyżej. Niech twoi uczniowie pomyślą co chcą narysować, czym wyróżnia się ich klasa - wiedzę, empatią, etc? To samo możesz zrobić rodzinnie u siebie w domu. Złóżcie wszystkie ręce wspólnie i narysujcie na nich dany obraz prezentujący aspekt, który jest dla was w jakiś sposób ważny.
 Dzieci często od razu mówią co myślą, udzielają swojej opinii na jakiś temat nawet jeśli nie zdążysz o nią poprosić. W szkole, u babci/cioci, w domu… dziecko zawsze prawdę Ci powie. Ale czy umie tę prawdę przekazać w sposób, który nie zrani drugiej osoby? Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się aby porozmawiać z dzieckiem czy uczniem o tym, w jaki sposób powinno się dawać opinię na czyjś lub na własny temat? Pewnie zastanawiasz się dlaczego miałbyś to robić? Jak coś jest brzydkie, czy nieodpowiednie powinniśmy to powiedzieć, tak samo gdy coś się nam podoba. Tylko dlaczego tak naprawdę oceniamy i krytykujemy innych? Czyż nie wynika to z chęci poczucia się lepszymi od nich? Czy nie chwalimy tylko po to by się podlizać, nawet jeśli nam coś się nie podoba? Czy w ogóle zastanawiamy się co czuje osoba, gdy słyszy to co o niej mówimy?
Na początku będzi ci smutno, będziesz zaprzeczać, zaczniesz unikania kontaktu z innymi, aż ostatecznie uwierzysz w to kłamstwo. Rodzicu, nauczycielu, czytelniku tego wpisu uważaj zatem co sam mówisz, bo to w jaki sposób zwracasz się do innych i mówisz o sobie ma ogromny wpływ. W ten sposób pokazujesz dziecku i uczysz go (świadomie lub nieświadomie) wypowiadania się na temat swój i innych osób. To czy dziecko będzie udzielało budujących i pozytywnych komentarzy, czy wybierze formę negatywną - to zależy od ciebie. Pamiętaj, że dzieci uczą się od dorosłych. Im szybciej zwrócisz na to uwagę, tym łatwiej nauczysz tego dziecka. Zastanów się czy chcesz, aby dziecko było pewne siebie, żyło w świadomości, że jego słowa mogą komuś poprawić ale i też zepsuć humor? Przejdźmy zatem do konkretów. Czym jest ten prawidłowy komentarz? Po odpowiedź zapraszam Cię do obejrzenia prezentacji: 
Aby uczniowie poczuli na własnej skórze siłę słów, proponuję abyś zrobił z nimi “tunel sławy”. Sława jak to ma w zwyczaju, raz jest a za chwilę jej nie ma. Gdy jesteś sławny wszyscy cię uwielbiają, kochają, mówią ci wspaniałe rzeczy, ale jak sława ta przeminie wówczas krytykują, obgadują i szydzą z ciebie. Tak samo jest w szkole, niektórzy są bardziej popularni lub mniej, ale każda sława kiedyś przemija i warto poczuć to, co przeżywa każda z tych stron, poczuć jak to jest być na szczycie ale i na dole.
Najpierw ustal z uczniami słowa, które mają wydźwięk negatywny i krytykują innych. Zapisz je na tablicy, wybierz niektóre z nich - to będą słowa wykrzyczane przez tłum do sław. Gdy uczniowie staną w dwóch rzędach, wówczas poproś pierwszą osobę aby przeszła się tą drogą, którą stworzyli. W trakcie jak dana osoba będzie szła, reszta uczniów mówią, krzyczą i szepczą negatywne komentarze, ale tylko te które zapisaliście na tablicy. Potem niech pójdzie druga osoba, a następnie trzecia. Teraz poproś uczniów aby zapisali na tablicy pozytywne komentarze, wybierz niektóre z nich i powtórzcie to ćwiczenie. Na koniec zapytaj te trzy osoby jak się czuły przechodząc przez ten tunel sławy? Co czuły za pierwszym razem, a co za drugim? Jak wpłynęło to na ich samopoczucie? Ćwiczenie to pomaga uczniom doświadczyć potęgi słów oraz spojrzeć na nią z innej perspektywy. Mam nadzieję, że spróbujesz wykorzystać te ćwiczenie na swoich zajęciach.
Po kolejne pomysły i inspiracje zapraszam już za tydzień :) |
Archiwa
Luty 2024
Kategorie
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kanał RSS
